Als
ik het over Bejamin Zepheniah heb moet ik eerst nog wat over dub-poetry
uitleggen. Dub-poetry is een reggae stijl waarbij dichters hun werk laten horen
over zware gedubte rhythms, die be•nvloed
zijn door jaren 70 DJÕs zoals U-roy, I-roy en Big
Youth. Dub-poetry geeft de stemming van de tijd aan en de teksten
zijn vaak politiek beladen. De man van het eerste uur was wel Linton Kwesie
Johnson. Hij creeerde bijna eigenhandig het
gehele sub-genre in de reggae muziek en inspireeerde andere dub-poetÕs zoals:
Michael Smith, Oku Onuora (Orlando Wong), Jean ÔBintaÕ Breeze, Mutabaruka, Afua
Cooper, Ahdri Zhina Mandiela en Liallen Allen.
In
de reggae muziek is de rhythm track nooit helemaal ondergeschikt aan de zang,
instrumentale of DJ bijdrage, maar bij de dub-poetry kan de stem juist de
dominate factor worden. De dub-dichters hebben er ook voor gezorgd dat het
patois (Jamaicaanse dialect) meer buiten Jamaica werd gehoord, dus is het ook
van meer culturele waarde. De dub-dichters trokken dan ook een andere publiek
dan de gebruikelijke reggae bezoekers.
Benjamin
Zephaniah is geboren op 15 april 1958 in Handsworth, Birmingham (UK), maar
spendeerde zijn kindertijd op Jamaica, waar hij de muziek en gedichten
absorbeerde die later zo belangrijk voor zijn werk werden. Zijn eigen naam luid voluit: Bejamin Obadiah Iqbal Zephaniah. Benjamin had een
moeilijke schooltijd en werd op 14-jarige leeftijd naar een jeugdgevangenis
gestuurd en zat twee jaar opgesloten. Het was daar dat hij besloot om zijn
energie in gedichten te steken. Zijn eerste optreden was in een kerk in 1968 en had daarna een klein gevolg in zijn home-town. In 1980 verhuisde hij naar london en
publiseerde zijn eerste gedichtenbundel, Pen Rhythm. Door de
dancehall en sound system scene kwam hij in contact met de performance poetry.
Zijn tweede bundel, The Dread Affair: Collected Poems (1985) bevatte een aantal
gedichten die het systeem in Groot-Britannie aanvielen. Rasta Time in Palestine
(1990) is een geschreven gebeurtenis van een bezoek aan de Palestijnse bezette
gebieden. Andere werken van zijn hand zijn, twee boeken geschreven voor
kinderen: Talking Turkey (1994) en Funky Chickens (1996). Hij schreef ook twee
boeken voor teenagers, Face (1999), Refugee Boy (2001).
Hij
schreef nog andere boeken waaronder: We Are Britain! (2002), een collectie van
gedichten die de culturele diversiteit viert in Groot-Britannie. Zijn meest
recente boek is Teacher's Dead: gepubliseerd op 3 September 2007.
Workers
Playtime 1989, Upright 1981
Dan
nu meer over zijn muziek:
In
de begin jaren tachtig wanneer de punks en rastaÕs op straat waren te
protesteren tegen SUS-wetten, hoge werkloosheid, de vele daklozen en het
National Front, kon men de gedichten van Zephaniah gehoren bij de
demonstranten, jeugdbijeenkomsten, politieburoÕs, en op dansvloeren. In die tijd kwam ook Dub Ranting uit die vol stond met radikale gedichten. Het is
eens van hem gezegd dat hij de meest gefilmde, gefotograafde dichter was van
groot-britannie. Dit kwam door zijn kwaliteiten om op te treden op het podium,
maar vooral door zijn televisieoptreden, die de Dub Poetry rechtstreeks in de
huiskamers bracht van de britten. De missie was om de dichtkunst verder te
brengen en hij haatte het beeld van de dichtkunst voor de gevestigde orde en
wilde mensen bereiken die geen boeken lazen. Deze dichtkunst was politiek,
muzikaal, radikaal, relevant en op TV. In de jaren negentig verhoogde hij zijn
boek uitgaven, platen opnames en televisie optredens in Engeland, alhoewel hij
zich meer concentreerde buiten Europa. In 1990 nam hij Us And Dem op en ging die promoten in landen waar mondelinge verhalen belangrijk waren en
ging oa. naar Zuid-Africa, Zimbabwe, India, Pakistan and Colombia. Periodiek
gaat ook de Benjamin Zephaniah Band op tour, het fenomeen van de moderne muziek
business zorgt ervoor dat hij sneller mensen bereikt dan met zijn boeken. Zijn
enige official fanclub is in Malawi in Central Africa en zijn enige nummer een
hit was in het voormalige Joegoslavie waar de Rasta LP was uitgebracht op het
Helidon label. Hij was de eerst persoon die met de Wailer wat opnam na de dood
van Bob Marley in een musikaal eerbetoon aan Nelson Mandela. Free South Africa
door Benjamin Zephaniah and the Wailers was opgenomen in de Tuff Gong Studio in
Kingston, Jamaica. Mandela hoorde het eerbetoon terwijl het in de gevangenis
was op Robben IJland en snel na zijn vrijlating, vroeg hij om een ontmoeting
met Zephaniah.
Upright
1983
Het
album kan je inderdaad wel goed vergelijken met de stijl van Michael Smith. De
gedichten/teksten staan iets ÔlosÕ van de muziek maar zijn stem is iets beter
te volgen en meer zangerig dan bij Michael Smih. Bij LKJ zoals al eerder
beschreven gaat wel wat meer op in de muziek. Dit ÔlosÕ van de muziek is opzich
welt te begrijpen, want zoals ook gelezen hebt dat Benjamin de muziek vooral
als medium gebruikt om zijn gedichten te gehoor te brengen. Toch vindt ik deze
plaat beter dan die van Michaeil Smith en dat zit toch vooral in het muzikale
gedeelte en zijn manier van ÔtoastenÕ cq. dichten. Misschien omdat hij zelf ook
bas speelt, maar muzikaal zit het goed in mekaar en gebruikt hij ook veel
percussie en blaasinstrumenten. De tracks zijn ook goed opgebouwd met sterke
instrumentale gedeelten. Bij een van mijn persoonlijke favorieten ÔGet HighÕ
speelt de fluit een grote rol en is ÔgewoonÕ een goede roots reggae track.
Upright
Label 1983
Het Upright label heeft niet zoveel uitgebracht, What A Bargain van het DJ duo Laural And Hardy in 1983. Benjamin heeft ook hier mee samengewerkt in de vorm van optredens.
Zephaniah
left nu in het kleine dorpje Moulton, Lincolnshire en is een gepassioneerde
vegatarier en een groot fan van voetbal club Aston Villa.
Discography
Dub
Ranting (1982)
Rasta (1981, Upright Records 1983, Workers Playtime 1989)
Free
South Africa (1986)
Us
an Dem (1990)
Crisis (1992)
Back
to Roots (1995)
Belly
of de Beast (1996)
"Dancing
Tribes" (with "Back to Base") (single) MP Records, (1999)
"Illegal"
(with "Swayzak") (single) Medicine Label, (2000)
"Naked"
"Naked
& Mixed Up" (Benjamin Zephaniah vs. Rodney P)
"Open
Wide" with Dubioza kolektive (single), (2004)
Check
vooral zijn website voor meer informatie:
www.myspace.com/benjaminzephaniah