Roots Reggae

Lee 'Scratch' Perry black ark 1973-1979

Goed, het vreemde omtrent Perry is dat hij zoveel tijdens de Black Ark periode heeft gemaakt dat je in de discografie zo nu en dan de weg kwijt raakt. Er werden meerdere ritmes door Perry hergebruikt en opnieuw gemixt. Zo krijg je dat op verschillende verzamel cd/LP’s er net een iets andere versie te vinden is. Dat is ook wat je zoekt. Maar let op er zitten ook veel output van recordmaatschappijen tussen die snel wat willen verdienen door bestaande goed verkrijgbare LP’s (deels) combineren. Deze vertroebelen de boel. Het is bij Perry zaak om de juiste verzamelaars, LP’s, 12 inches en 7 inches te vinden. 12 inches en 7 inches praat ik niet over omdat ik daar (nog) niet genoeg van heb en dus ook niets kan vertellen over afwijkende versies, dubs enzovoort. En dat is het leukste. Wel zal ik je proberen bekend te maken met zijn solo LP´s en de door hem geproduceerde LP´s uit deze periode te bespreken. Ik heb geprobeerd zo volledig mogelijk te zijn maar met Jamaicaanse output weet je het nooit. Dubplates behandel ik by the way ook niet. Dat mogen de andere collectors doen nog want dat mis ik nog bij de meeste internationale Perry sites.

People funny boy David Katz

‘People Funny Boy’ van David Katz is het belangrijkste en meest getailleerde werk over Perry. Op hoofdlijnen is het boek gewoon goed en moet je het in je kast hebben staan. Super interessant. Enige kanttekening is dat de speciale relatie die Perry met sommige artiesten had wordt onderbelicht. De commerciële kant en aan wie hij wat gelicensed heeft wordt goed weergegeven. Tevens laat het boek zien hoe Perry’s dagelijks leven eruit zag in die dagen. Maar de (werk)relatie met artiesten als Meditations, Murvin, Tubby, Pablo, Alimentado of bijvoorbeeld de andere obscure toasters (die Perry gebruikte omdat ze goedkoop waren) wordt niet uitgediept. Op zich een gemiste kans want er zijn niet zo heel veel artiesten meer over en niet iedereen kan zo dicht bij Perry komen als Katz. Goed het begint op een boekenbespreking te lijken en dat kan nooit de bedoeling zijn. Op naar de muziek.

Black Ark Studio apparatuur

Volgens de boek "People Funny Boy" gebruikte Scratch in de vroege Black Ark jaren (1973-75):

-Alice mixer

-Grantham spring reverb

-Roland Space Echo RE201

-Marantz amplifier voor instrumenten

-AKG drum

-Microfonen voor vocals

-Teac 3340 ¼ inch 4 track recorder

-Teac 2-track recorder om het af te mixen

In 1975 kreeg Perry het navolgende erbij:

-Soundcraft mixer die de Alice verving

-Mutron Phaser (een vroeg demo model)

- betere microfonen voor vocals en instrumenten

En in 1979 was er ook nog een Teac 1/2 inch 8-track beschikbaar maar die vond Perry

maar niets. Die heeft hij alleen gebruikt op een track voor de LP The Return of Pipecock Jackson.

Het hart van de sessies was een Teac 3340 1/4 inch 4-track recorder die als je de opnames nu goed beluistert nog steeds klinken als een 8, 16, 24 sporen recorder. Hoe hij het deed, niemand weet het.

Verschillende Black Ark Periodes

Ik onderscheid voor het gemak even vier periodes. Deze periodes zijn gekozen op basis van de veranderingen qua sound Pre-Black Ark (dus ook voor 1973), vroege Black Ark, de Black Ark in volle bloei en het herbouwen van de Black Ark.

Pre-Black Ark (1970-1972) bestaat uit de LP’s ‘Africa’s blood’, ‘Double Seven’, ‘Rhythm Shower’. Het zijn vaak de strakke ritmes en nog niet de slome bombastische lekker beats zoals we die voornamelijk kennen. Veel van deze ritmes duiken later weer op maar dan bewerkt met het Black Ark sausje. Echter luisterend naar deze drie LP’s had Perry al aardig wat goede ritmes tot zijn beschikking. Wat verder aan deze LP’s opvalt is dat ook Perry volop meedeed aan het DJ/Toaster geweld. Voorbeelden zijn ‘Place Called Africa’ Winston Prince (is later Dr Alimentado), ‘Connection’ Dillinger ‘Stick Together’ U roy en ‘High Fashion’ I Roy. Vooral op Rhythm Shower denk ik wel een wat Black Ark te horen ;) maar goed dat zal wel verbeelding zijn, we zitten immers nog steeds Pre –Black Ark. Alle drie geweldige LP’s. Andere voorbeelden van songs (zie ook Perry deel 1 behandelt door Johnny) Mr. Brown, Fussing & Fighting, Duppy Conqueror (The Wailers), Beat Down Babylon (Junior Byles), Cow Thief Skank (Lee Perry & Charlie Ace), Kentucky Skank (Lee Perry), Sipreano (The Upsetters). Deze periode maakte hij voornamelijk gebruik van de Dynamics (studio).

Vroege Black Ark (1973-1975) In 1973 wordt in de nog niet volledige afgebouwde Black Ark studio al opgenomen. Deze periode t/m 1975 bestaat uit de LP’s Cloack and dagger, Blackboard Jungle Dub, Musical Bones, D.I.P Presents The Upsetter, The Upsetters Return Of Wax,Kung Fu Meets The Dragon, Revolution Dub, King Tubby Meets The Upsetter At The Grass Roots Of Dub (King Tubby Meets The Upsetter). De periode kenmerkt zich door de opkomst van Dub muziek. Op deze stroming legt Lee Perry zich helemaal toe. In deze periode legt hij de basis van zijn (dub) mixing stijl (zijn gevoel ritmes had hij al lang ontwikkeld). Invloeden vanuit de bioscoop worden nog steeds gebruikt nu niet meer de spaghetti westerns zoals in de jaren 60’ maar andere films zoals Bruce Lee en jaren 70’ programma’s (stand up komediants) worden als inspiratiebron gebruikt voor LP’s zoals Kung Fu meets the Dragon en Revolution Dub. Black Board Jungle Dub is een van de eerste Dub LP’s en gemaakt met King Tubby. De ritmes die in deze periode worden gebruikt kennen we voor rond 50% nog vanuit zijn vorige pre Black Ark periode. Maar hij creeert nu ook nieuwe ritmes. Songs zijn: Dillinger ‘Ensome City Skank, ’Leo Graham ‘Black Candle’, George Earl ‘To be a lover’. Linval Thomson ‘Kung fu man’ en Suzan Codogan ‘Hurt so good’

Black Ark in volle bloei (1976-1979) bestaat uit de LP’s Super Ape,Megaton Dub vol I & II, Roast Fish, Collie Weed & Corn Bread’, Return Of The Super Ape en de

Black Ark in Dub. Nu is er spraken van de volle Black Ark Sound, bombastisch aandoende reverb en echo, engelen in gevecht met satan in de hemel en hoge schelle high hats door de hemelklievende en donderende diepe sound. Daarnaast huilende monsters uit de diepte van de aarde. Sommigen noemen het koeien/loeigeluiden maar dan begrijp je de muziek niet. Hoewel het wel een koeienspeeltje was. Je kent het nog wel dat ding wat als je omkeerde een koeiengeluid maakte. Of ben ik nu echt oud. Super Ape is geweldig evenals zijn LP Roast Fish, Collie Weed & Corn Bread waarop hij zingend/toestend op elke track te horen is. Voor goede Black Ark dub moet je ook ‘Megaton Dub vol I & II’, ‘Return Of The Super Ape’ en de ‘Black Ark in Dub’. Die laatste is uitgebracht door zijn vrouw. Songs: Police & Thieves, Roots Train (Junior Murvin), War Ina Babylon, Norman, Uptown Babies Don't Cry (Max Romeo), Children Crying, Ark Of The Covenant, Congoman (The Congos), Ras Micheal ‘Sell Daddy no wiskey’, Dreadlocks In Moonlight, Roast Fish & Cornbread (Lee Perry), Zion's Blood (The Upsetters), Vibrate On (Augustus Pablo), Slickers ‘Breakthrough’, Aura en nog veel meer.

Herbouwen van de Black Ark (1979-1980) Wordt dan al gekenmerkt door zijn alter ego Pipe Cock Jackson die Perry heeft aangenomen na/tijdens de verwoesting van zijn studio. Deze alter ego nam hij aan om iedereen (vooral de parasieten) ver weg te houden van zijn eigen ik. The Return of Pipecock Jackson is de laatste LP waar nog wat Black Ark Materiaal op te vinden is. De rest is samen met Perry opgenomen in Vuren in Nederland. Echter de LP moest snel uitgebracht worden en Perry heeft hem niet kunnen afmixen. Wat ook te horen is. Er staan juweeltjes op maar ook nummers die er niet thuishoren voor je gevoel. De LP is vrij inconsistent. Henk Targowski met Black Star Liner bv heeft geprobeerd de Black Ark Studio te herbouwen. Deze is echter nooit operationeel geweest er bleek uiteindelijk een ‘hisssss’ in de installatie te zitten. Toen het bleek dat het verkeerd was aangesloten heeft Perry de Black Ark Studio definitief vernield en de leftovers van de studio en Jamaica voorgoed verlaten.

Black Ark nabeschouwing

Wat veel mensen niet weten is dat toen Perry met zijn Black Ark Studio in de weer was de sound niet echt aansloeg in Jamaica. De Black Ark sound week teveel af van de mainstream. De mainstraim werd vooral bepaald door Channel One. Echter er zijn zoveel artiesten langs gekomen in de Black Ark Studio en voor allemaal geldt hun Black Ark LP’s of nummers worden nu als klassiekers beschouwd. De oude 12’ en 7´ gaan voor veel geld over de toonbank en zelfs de oude cd’s zijn al wat geld waard. Het was een magisch oord en de muziek verveelt nooit. Ook is Perry niet de enige die in zijn Black Ark studio geproduceerd heeft. Hoewel hij nog wel in de meeste gevallen de engineer (mixer/geluidsman) was hebben in ieder geval ook de producers Yabby You, Clive Hunt, Phill Pratt, Rupie Edwards en Phil Mattias er opgenomen.

Goed ergens eind jaren 70 werd de druk voor Perry te hoog, het rum en cannabis gebruik, te weinig nachtrust, Chris Blackwell die zijn solo LP’s niet wil uitbrengen en zijn vrouw die er met een zanger vandoor ging, werden Perry te veel. Bekijk de foto’s uit het boek van David Katz en je zal zien dat de begin foto’s uit de Black Ark periode je Perry met een heel ontspannen blik ziet kijken. Op de latere Black Ark foto’s wordt het een gekwelde blik.

Ik denk na wat onderzoek dat er te veel menselijk parasieten in zijn Black Ark compound zaten. Criminelen die beschermgeld wilde maar ook zijn eigen Rasta’s. Men had als ware een kampement opgeslagen in zijn tuin en vroegen steeds meer (financieel en aandacht) van hem. Hij was teleurgesteld in de mensheid maar in het bijzonder zijn eigen Rasta beweging. Goed is een persoonlijke mening. Om deze een beetje te ondersteunen lees het boek van Katz maar eens en lees dit interview uit 1982. Toen was zijn studio nog maar net afgebrand. Opvallend zijn de laatste uitspraken. Klinkt als een teleurgesteld persoon.

Goed wat wel een feit is: Perry draait door kick iedereen eruit, verwaarloost en vernielt alles in zijn Studio. Hij schreef obsessief met een stift alle wanden van de Black Ark Studio vol met bijbelteksten en kruisen. Uiteindelijk brand zijn studio af. Officieel is het niet bevestigd dat Perry het heeft gedaan (Perry heeft wel drie dagen vast gezeten). Er was ook nog een gerucht dat een Duitse fan het had gedaan. Maar goed het blijft een feit dat Perry na deze gebeurtenissen nooit de oude meer is geworden.

Alhoewel Perry al heel vroeg bij de ontwikkeling van Reggae betrokken was. Liep hij pas met de Black Ark sound echt 30 jaar vooruit. Laat ik jullie dit zeggen als Lee Perry er niet was geweest dan had waarschijnlijk deze site reggae-wise niet bestaan en had ik niet van reggae gehouden. Mijn dank aan Lee Perry is zeer groot.

Respect Zigi

De beste Lee Perry site op dit moment is http://www.smokeyroom.net. De discografie op die site is het meest complete.

Reggae Wise bespreekt ook:

- eigen albums Black Ark

- albums volledig geproduceerd in de Black Ark periode

- Perry begin tot en met 1972

- Perry 1980-1990

- Perry 1990-nu